28 marca 2025 r. opublikowano projekt obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej oraz kilkunastu innych ustaw podatkowych, który przewiduje ponad 50 modyfikacji mających wejść w życie od 1 stycznia 2026 r.
Celem zmian – jak informuje Ministerstwo Finansów – jest poprawa relacji między podatnikami a organami podatkowymi, zwiększenie efektywności administracji skarbowej oraz doprecyzowanie przepisów budzących wątpliwości. Poniżej omawiamy zmiany podatkowe w 2026 r., które będą istotne dla przedsiębiorców i klientów biur rachunkowych. Unikamy skomplikowanego żargonu prawniczego, tłumacząc prostym językiem najważniejsze aspekty nowych regulacji i ich skutki.
Zmiany podatkowe w 2026 r. – Spis treści:
Ordynacja podatkowa – kluczowe zmiany podatkowe w 2026 r.
Nowelizacja Ordynacji podatkowej od 2026 r. wprowadza szereg zmian w procedurach podatkowych. Obejmują one m.in. zasady przedawnienia podatków, ulgi w zapłacie i umarzaniu zaległości, zwroty nadpłat oraz obowiązki raportowania schematów podatkowych (MDR). Łącznie projekt zawiera ponad 50 propozycji – poniżej opisujemy te najbardziej odczuwalne dla przedsiębiorców (część z nich to korzystne uproszczenia, choć nie wszystkie rozwiązania są jednoznacznie pro-podatnicze.
Przedawnienie zobowiązań podatkowych – koniec sztucznego wydłużania
Jednym z najważniejszych obszarów zmian jest przedawnienie zobowiązań podatkowych. Standardowo podatki przedawniają się z upływem 5 lat, jednak w praktyce fiskus często wydłużał ten okres, inicjując postępowania karne skarbowe (KKS) w błahych sprawach tylko po to, by zawiesić bieg terminu przedawnienia
Przedsiębiorcy od lat domagali się ukrócenia tych nadużyć. Nowe zmiany podatkowe w 2026 r. odpowiadają na te postulaty:
Ograniczenie wpływu postępowań karnych skarbowych na przedawnienie: Wszczęcie postępowania KKS będzie zawieszać bieg terminu przedawnienia tylko w przypadku najpoważniejszych przestępstw skarbowych. Dotyczyć to ma czynów, gdzie uszczuplona należność przekracza tzw. „małą wartość” (czyli 200-krotność minimalnego wynagrodzenia, obecnie ok. 933 tys. zł). Tym samym drobne wykroczenia skarbowe lub niewielkie uszczuplenia nie będą już pretekstem do zamrażania biegu przedawnienia. Według szacunków Ministerstwa Finansów takie rozwiązanie zredukuje aż o 90% ryzyko instrumentalnego wszczynania spraw karnych skarbowych tylko w celu przedłużenia terminu przedawnienia. Dzięki temu podatnicy zyskają większą pewność, że po upływie 5 lat ich zaległe zobowiązania faktycznie się przedawnią (chyba że doszło do poważnego oszustwa skarbowego).
Zniesienie „wiecznych” zaległości zabezpieczonych hipoteką lub zastawem: Dotychczas zobowiązanie podatkowe zabezpieczone hipoteką przymusową lub zastawem skarbowym nie przedawniało się wcale. Sądy administracyjne kwestionowały konstytucyjność takiego przepisu, a nowelizacja ma to rozwiązać.Od 2026 r. ustanowienie hipoteki przymusowej lub zastawu będzie powodować przerwanie biegu przedawnienia, ale nie jego bezterminowe zawieszenie. Po dokonaniu wpisu zabezpieczenia pięcioletni termin przedawnienia zacznie biec na nowo. Dzięki temu fiskus nadal będzie mógł dochodzić zaległości z zabezpieczonego majątku, ale dług nie będzie ciążył w nieskończoność – po kolejnych 5 latach (liczonych od wpisu zabezpieczenia) ulegnie przedawnieniu, jeśli urząd nie zdoła wyegzekwować należności. Ta zmiana przywraca równe traktowanie podatników posiadających majątek pod zastawem wobec tych, którzy go nie mają.
Nowy powód zawieszenia terminu przedawnienia (dla przeciwdziałania obstrukcji): Jeśli podatnik tuż przed upływem 5-letniego terminu przedawnienia złoży wniosek o uzupełnienie lub sprostowanie decyzji podatkowej, to zgodnie z nowymi przepisami termin przedawnienia nie rozpocznie się lub ulegnie zawieszeniu od dnia złożenia takiego wniosku do czasu rozpatrzenia sprawy i upływu terminu na odwołanie. Ma to zapobiec sytuacjom, w których strona celowo składa niemerytoryczne wnioski pod sam koniec okresu przedawnienia tylko po to, by „przeczekać” ten okres bez ostatecznej decyzji. Innymi słowy – zmiany podatkowe w 2026 r. zniechęcą do sztucznego przedłużania postępowania przez podatników, bo taki wniosek wstrzyma zegar przedawnienia.
Dłuższy termin dla fiskusa w przypadku spóźnionej korekty: Z kolei, aby chronić interesy fiskusa przed nagłymi korektami, wprowadzono zasadę, że jeśli podatnik złoży korektę deklaracji w ostatnich 12 miesiącach przed upływem terminu przedawnienia, to 5-letni termin przedawnienia zostanie wydłużony o dodatkowy rok. Oznacza to, że np. korygując rozliczenie po 4,5 roku od złożenia deklaracji, podatnik musi się liczyć z tym, że urząd skarbowy będzie miał jeszcze do 6 lat na ewentualną weryfikację i decyzję. Ta zmiana ma uniemożliwić ucieczkę od kontroli „rzutem na taśmę” – organ podatkowy dostanie czas, by zbadać prawidłowość spóźnionej korekty i ewentualnie wymierzyć podatek.
Podsumowując, pakiet zmian w przedawnieniu z jednej strony chroni podatników przed nadużyciami fiskusa (trudniej będzie sztucznie wydłużyć przedawnienie błahymi sprawami), a z drugiej strony zabezpiecza interes budżetu (niektóre terminy wydłużą się w uzasadnionych sytuacjach, by urząd zdążył zareagować). Dla przedsiębiorców oznacza to większą pewność co do zamknięcia starych spraw podatkowych – po upływie określonego czasu będą mogli odetchnąć, że dany rok jest już „bezpieczny”.
Ułatwienia w zapłacie podatku i zwrocie nadpłat
Kolejne korzystne zmiany podatkowe w 2026 r. dotyczą ułatwień w regulowaniu zobowiązań i odzyskiwaniu nadpłat:
Wyższa kwota podatku, jaką może zapłacić ktoś inny niż podatnik: Obecnie, jeśli np. ktoś z rodziny lub biuro rachunkowe chce zapłacić podatek za podatnika, może to zrobić maksymalnie do kwoty 1000 zł. Od 2026 r. limit ten wzrośnie do 5000 zł. Dzięki temu w praktyce będzie można opłacić za kogoś znacznie większe należności podatkowe bez formalności. Ministerstwo Finansów tłumaczy, że brak było uzasadnienia, by utrzymywać dotychczasowy niski limit – w postępowaniu egzekucyjnym i tak dopuszcza się spłatę cudzych zaległości do 5000 zł. Teraz ta sama kwota będzie obowiązywać przy zwykłej zapłacie podatku. Przykładowo księgowy lub pełnomocnik będzie mógł uregulować za klienta podatek do 5 tys. zł bez angażowania pełnej procedury upoważnień. To oszczędność czasu i większa elastyczność dla przedsiębiorców.
Możliwość umorzenia podatku przed terminem płatności: Aktualnie organ podatkowy może umorzyć zaległość podatkową (w całości lub części) jedynie wtedy, gdy podatek nie został zapłacony w terminie i stał się zaległością. Powoduje to kuriozalną sytuację: podatnik, nawet jeśli z góry wie, że nie będzie go stać na daną daninę, musi najpierw dopuścić do zaległości (czyli przekroczyć termin płatności), by móc wnioskować o umorzenie – narażając się tym samym na odsetki i sankcje. Od 2026 r. ten warunek zostanie zniesiony. Nowelizacja wprowadza możliwość umorzenia podatku jeszcze zanim upłynie termin jego płatności. Będzie to działać zwłaszcza w podatkach o charakterze rocznym, ustalanych decyzją (np. podatek od nieruchomości, rolny, leśny): już od momentu doręczenia decyzji ustalającej wysokość takiego podatku, podatnik będzie mógł złożyć wniosek o umorzenie, nie czekając aż minie termin zapłaty rat. Oczywiście urząd rozpatrzy taki wniosek na tych samych zasadach co dziś (ulgę otrzymają najbardziej potrzebujący), ale dzięki zmianie przedsiębiorca nie będzie musiał generować sztucznej zaległości, by skorzystać z ulgi. Uniknie więc negatywnych konsekwencji w postaci odsetek za zwłokę czy odpowiedzialności karnej skarbowej za niezapłacenie na czas. To ważna, prosta ulga – zwłaszcza dla firm dotkniętych nagłym kryzysem lub katastrofą, które z góry wiedzą, że nie udźwigną danego podatku.
Prostszy zwrot nadpłaty z korekty deklaracji: Wiele małych firm koryguje swoje zeznania podatkowe po ustawowym terminie, np. wykazując nadpłatę (gdy odkryją, że zapłacili za dużo). Dotąd musieli oni nie tylko złożyć korektę deklaracji, ale dodatkowo wystąpić osobnym wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty, aby urząd rozpoczął procedurę zwrotu. To wydłużało cały proces i rodziło ryzyko, że zapomną o wniosku, a pieniądze nie zostaną zwrócone. Od 2026 r. ten wymóg zostanie zniesiony. Jeśli nadpłata wynika ze złożonej po terminie korekty zeznania, to sam fakt złożenia takiej korekty będzie traktowany jak wszczęcie postępowania o stwierdzenie nadpłaty. Innymi słowy – nie trzeba już będzie składać oddzielnego wniosku o zwrot. Urząd skarbowy, otrzymawszy korektę z nadpłatą, automatycznie zajmie się jej weryfikacją i zwróci pieniądze. Ma to uprościć i przyspieszyć zwroty nadpłat oraz zaoszczędzić zarówno podatnikom, jak i urzędom zbędnej biurokracji.
Jasne terminy zwrotu podatku i odsetek: Ordynacja podatkowa po nowelizacji zawrze ogólne zasady dotyczące terminów zwrotu podatku oraz należnego oprocentowania nadpłat, co wypełni pewne luki prawne. Dziś zdarzały się wątpliwości, w jakim terminie urząd powinien zwrócić nadpłatę, np. gdy sąd administracyjny uchyli decyzje obu instancji, albo czy należą się odsetki od nadpłaty powstałej wskutek zastosowania się do interpretacji indywidualnej, która potem została zmieniona. Po zmianach przepisy mają te kwestie doprecyzować – tak aby podatnik nie był stratny przez niejednoznaczne regulacje. W Ordynacji znajdziemy więc kompletne reguły co do terminów zwrotu podatku i naliczania odsetek, gdy brak ich w ustawie podatkowej szczególnej.
Zwrot nadpłaty dla wspólników rozwiązanych spółek osobowych: To wąska, ale ważna zmiana – przepisy o nadpłatach zostaną uzupełnione o sytuację wspólników rozwiązanych spółek jawnych, komandytowych, partnerskich czy komandytowo-akcyjnych. Do tej pory w Ordynacji wprost przewidziano uprawnienia do korekty i zwrotu nadpłat tylko dla wspólników spółki cywilnej po jej rozwiązaniu. Po nowelizacji analogiczne prawo otrzymają wspólnicy rozwiązanych spółek osobowych prawa handlowego. Ujednolici to sytuację – byli wspólnicy takich spółek nie będą mieć wątpliwości, że mogą skorygować deklarację spółki i odzyskać nadpłacony podatek tak samo, jak robią to wspólnicy spółki cywilnej.
Schematy podatkowe (MDR) – mniej raportowania, większa ochrona tajemnicy
Ordynacja podatkowa reguluje też tzw. MDR, czyli obowiązek raportowania schematów podatkowych (szczególnie tych agresywnych optymalizacji) do Szefa KAS. Zmiany podatkowe w 2026 r. znacznie ograniczą obowiązki MDR, co jest dobrą wiadomością dla firm i doradców:
Tajemnica zawodowa górą – doradcy nie muszą raportować własnych klientów: Projekt nowelizacji dostosowuje polskie przepisy do orzeczenia TSUE z grudnia 2022 r. i unijnej dyrektywy DAC8. W praktyce oznacza to, że adwokaci, radcowie prawni, doradcy podatkowi oraz rzecznicy patentowi zostaną zwolnieni z obowiązku raportowania schematów podatkowych, jeśli informacja objęta jest ich tajemnicą zawodową. Do tej pory te zawody miały dylemat – czy łamać tajemnicę klienta, czy ryzykować karę za brak raportowania MDR. Po zmianie nie będą musieli wybierać: tajemnica klienta będzie chroniona, a obowiązek zgłoszenia schematu przejdzie na klienta (tzw. korzystającego) lub innego promotora. Doradca będzie musiał jedynie poinformować swojego klienta, że to na nim spoczywa obowiązek zgłoszenia danego schematu do Szefa KAS. Dla przedsiębiorców oznacza to większy komfort współpracy z prawnikiem czy doradcą – mogą mu w pełni zaufać, że nie będzie musiał przekazywać fiskusowi informacji objętych poufnością, chyba że klient sam to zrobi.
Mniej schematów krajowych podlegających zgłoszeniu: Ministerstwo Finansów zapowiada „maksymalne odciążenie” podmiotów raportujących MDR krajowe. Nie zlikwidowano co prawda całkowicie obowiązku zgłaszania schematów krajowych, ale znacząco ograniczono jego zakres. Po nowelizacji niektóre krajowe uzgodnienia (schematy) w ogóle nie będą musiały być raportowane. Wyłączenie ma objąć m.in. uzgodnienia, o których informacje podatnik już przekazał fiskusowi w innej formie – przykładowo w informacji o cenach transferowych (TP) albo w imiennych informacjach o pobranym podatku u źródła. Skoro takie transakcje są już jawne dla urzędu, nie będzie potrzeby dodatkowego raportowania ich jako schematu. Ponadto Minister Finansów będzie mógł w rozporządzeniu wskazać rodzaje uzgodnień krajowych zwolnionych z raportowania (tzw. „biała lista” schematów). W efekcie zmiany podatkowe w 2026 r. sprawią, że liczba zgłoszeń MDR krajowych powinna istotnie się zmniejszyć, koncentrując się tylko na naprawdę nietypowych optymalizacjach.
Likwidacja zbędnych formularzy i procedur: Zniknie obowiązek składania informacji MDR-2 przez korzystającego. Ten formularz (o korzystaniu ze schematu) uznano za mało przydatny, generujący jedynie biurokrację. Odpadnie też wymóg posiadania tzw. wewnętrznej procedury MDR w firmie. Dotąd duże podmioty musiały mieć wewnętrzny regulamin przeciwdziałania zaniechaniu raportowania schematów, a za jego brak groziła kara. Nowelizacja uchyla art. 86l i 86m Ordynacji, czyli po prostu likwiduje obowiązek posiadania takiej procedury i powiązane sankcje. Dla przedsiębiorców to mniej formalności i wymogów do spełnienia.
Uproszczenia w raportowaniu i niższe kary: Procedura raportowania MDR stanie się nieco przyjaźniejsza. Będzie można uzupełnić złożoną informację MDR z własnej inicjatywy (dotąd formalnie trzeba czekać na wezwanie). Wprowadzono też możliwość złożenia brakujących danych przez inny podmiot – np. gdy pewien schemat zgłosił już jeden promotor, to drugi promotor na etapie wdrożenia będzie mógł zwolnić się z raportowania, jeśli uzupełni informację, że schemat już zgłoszono wcześniej. Informacje MDR-3 (o zastosowaniu schematu) przedsiębiorca będzie mógł składać zbiorczo raz do rokuzamiast po każdej transakcji, co zmniejszy częstotliwość sprawozdawczości. Co więcej, MDR-3 będzie można podpisać przez pełnomocnika – np. biuro rachunkowe z pełnomocnictwem zrobi to za klienta, co oszczędzi czas przedsiębiorcy. W Kodeksie karnym skarbowym pojawi się co prawda nowy czyn karalny: spóźnione złożenie MDR-3 lub MDR-4 (informacji kwartalnej o schematach standaryzowanych), ale z drugiej strony znacznie obniżone zostaną maksymalne kary za naruszenia przepisów MDR. Obecnie grożą za to astronomiczne grzywny do 720 stawek dziennych, po zmianie będzie to maksymalnie 240 stawek dziennych. Górny pułap kary zmniejszy się więc trzykrotnie, co zdaniem MF uczyni sankcje bardziej proporcjonalnymi do wagi tych przewinień.
Wszystkie powyższe modyfikacje mają jeden cel: odciążenie przedsiębiorców od nadmiaru obowiązków i stresu związanego z raportowaniem MDR. Jak podkreślono w uzasadnieniu projektu, po dwóch latach działania nowych zasad rząd oceni, czy dalsze raportowanie schematów krajowych ma sens z punktu widzenia wartości dodanej dla skarbówki. Możliwe więc, że w przyszłości pójdziemy krok dalej. Na razie jednak już od 2026 r. zmiany podatkowe w 2026 r. w zakresie MDR przyniosą wyraźne zmniejszenie biurokracji i większą pewność prawa dla firm korzystających z legalnej optymalizacji.
Inne zmiany proceduralne i prawa podatnika w 2026 r.
Nowelizacja Ordynacji podatkowej od 2026 r. zawiera również szereg drobniejszych usprawnień proceduralnych, które w sumie mogą znacząco ułatwić życie podatnikom oraz ich pełnomocnikom:
Zgłaszanie płatności na rachunek spoza „białej listy” (ZAW-NR) przez e-Urząd Skarbowy: Jeśli przedsiębiorca zapłaci kontrahentowi na rachunek bankowy nieznajdujący się w wykazie czynnych podatników VAT (tzw. biała lista), musi powiadomić o tym urząd, składając formularz ZAW-NR, by uniknąć sankcji. Od 2026 r. takie zawiadomienia w formie elektronicznej będzie można składać tylko za pośrednictwem serwisu e-Urząd Skarbowy (dotychczas istniało kilka kanałów). Co więcej, będzie je mógł podpisywać pełnomocnik podatnika do deklaracji (np. księgowy) bez potrzeby dołączania osobnego pełnomocnictwa szczególnego. Ustawodawca wyjaśnia, że skoro biuro rachunkowe ma już pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji podatkowych danej firmy, to logiczne jest, by mogło również podpisywać zgłoszenia ZAW-NR w jej imieniu, bez dodatkowej papierologii. Uprości to rozliczenia i przyspieszy obieg informacji, bo wszystko odbędzie się online w e-Urzędzie Skarbowym.
Szersze wykorzystanie pełnomocników ogólnych: Pełnomocnik ogólny (zarejestrowany w CRPO, np. stała obsługa prawna firmy) będzie mógł w większym zakresie wyręczać podatnika. Po zmianie, jeśli osoba niebędąca stroną (np. świadek lub kontrahent) zostanie wezwana przez urząd do złożenia wyjaśnień lub przedłożenia dokumentów, będzie mogła odpowiedzieć przez swojego pełnomocnika ogólnego. Wezwania będą mogły być doręczane pełnomocnikowi ogólnemu, a ten udzieli odpowiedzi w imieniu mocodawcy. Ułatwi to kontakt z organami osobom, które ustanowiły sobie takiego ogólnego reprezentanta – np. dyrektor finansowy firmy będzie mógł formalnie odpowiedzieć na wezwanie urzędu w imieniu pracownika lub współpracownika, jeśli go reprezentuje. Co ważne, nie rozszerzono możliwości zastępstwa na czynności wymagające osobistego udziału (np. przesłuchanie świadka musi się odbyć osobiście), ale w innych przypadkach instytucja pełnomocnika ogólnego zostanie lepiej wykorzystana.
Mniej formalności przy ustanawianiu pełnomocnictw: Adwokaci, radcowie prawni i doradcy podatkowi nie będą musieli podawać adresu do e-doręczeń w treści pełnomocnictwa. Obecnie pełnomocnictwo papierowe wymaga wskazania adresu do e-doręczeń pełnomocnika, choć takie osoby i tak mają obowiązek posiadania zarejestrowanej skrzynki e-doręczeń (np. w bazie adresów). Od 2026 r. ten wymóg zniknie – urząd sam sprawdzi adres elektroniczny pełnomocnika w dostępnej bazie. To drobna zmiana, ale ukłon w stronę profesjonalnych pełnomocników, eliminująca ryzyko błędów formalnych przy składaniu pełnomocnictw. Ponadto każdy pełnomocnik ogólny (nie tylko profesjonalny) zyska prawo zgłaszania do CRPO faktu wypowiedzenia lub odwołania swojego pełnomocnictwa. Dzięki temu baza pełnomocnictw będzie szybciej aktualizowana – dziś zdarzało się, że mimo odwołania pełnomocnictwa widniało ono jako aktywne, bo mocodawca nie zgłosił zmiany.
Sprawniejsza komunikacja elektroniczna: Poszerzono możliwość doręczania pism utrwalonych elektronicznie. Jeśli organ podatkowy sporządzi dokument elektronicznie i opatrzy go kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną, to będzie mógł wydruk takiego pisma wysłać tradycyjnie i uznać za równoważny z oryginałem. Dotychczas takie hybrydowe doręczanie dotyczyło tylko pism z podpisem elektronicznym, teraz objęto też pisma z pieczęcią elektroniczną organu. To techniczna korekta, która ma zapewnić spójność przepisów i ułatwić urzędom doręczanie decyzji w formie mieszanej (część procesu cyfrowo, część analogowo).
Możliwość zdalnego przesłuchania strony lub świadka: Do Ordynacji wprowadza się przepis pozwalający na przeprowadzenie przesłuchania w postępowaniu podatkowym przy użyciu urządzeń komunikacji na odległość(np. wideokonferencji). Krajowa Administracja Skarbowa posiada już takie techniczne możliwości (wykorzystywano je np. w kontroli celno-skarbowej), więc teraz zostaną one udostępnione też w zwykłych postępowaniach podatkowych. Dla podatnika czy świadka oznacza to oszczędność czasu i kosztów – zamiast stawiać się osobiście w urzędzie skarbowym, będzie można zeznawać zdalnie, jeśli organ skorzysta z tej opcji. Oczywiście wszystko za obopólną korzyścią: organ szybciej zbierze dowody, a strona nie będzie musiała np. jechać kilkadziesiąt kilometrów tylko na przesłuchanie.
Szybsze korekty oczywistych pomyłek w deklaracjach: Już dziś fiskus może z urzędu poprawić oczywiste błędy w deklaracji podatnika (np. oczywistą omyłkę rachunkową) w ramach czynności sprawdzających, o ile ta korekta nie zmienia kwoty podatku/zwrotu/straty o więcej niż 5000 zł. Po nowelizacji limit ten wzrośnie do 10 000 zł, co jest uzasadnione inflacją i wzrostem kwot transakcji. Ważniejsze jednak, że uprości się sama procedura: urząd nie będzie musiał doręczać podatnikowi uwierzytelnionej kopii skorygowanej deklaracji tak jak dotąd. Wystarczy, że prześle informację o dokonanej korekcie (co poprawiono i jaki jest nowy wymiar podatku lub że zmian brak) wraz z pouczeniem o prawie wniesienia sprzeciwu. Jeśli podatnik zgodzi się z taką poprawką, nie musi nic robić; jeśli się nie zgadza – będzie mógł wnieść sprzeciw i wtedy korekta straci moc. To odciąży urzędy od biurokracji (nie będą musiały generować i wysyłać całej skorygowanej deklaracji, a jedynie prostą notkę), a dla podatników przyspieszy załatwienie drobnych korekt. Granica 10 tys. zł sprawia, że z automatu będzie można poprawić jeszcze szerszy wachlarz pomyłek bez formalnego wszczynania postępowania.
Większy dostęp Rzeczników i instytucji do informacji podatkowych: Ustawodawca zdecydował się także wzmocnić pozycję Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców. Od 2026 r. oba te organy uzyskają prawo dostępu do akt podatkowych, w tym zawierających informacje chronione tajemnicą skarbową, w zakresie niezbędnym do wykonywania ich ustawowych zadań. Dla Rzecznika MŚP oznacza to, że będzie mógł skuteczniej interweniować w imieniu przedsiębiorców w sporach z fiskusem – mając wgląd w akta sprawy, szybciej ustali stan faktyczny i ewentualne nieprawidłowości. Ponadto dostęp do określonych danych z zasobów KAS otrzymają też m.in. Minister ds. Unii Europejskiej, Minister Spraw Zagranicznych i Minister Gospodarki (co ma pomóc w realizacji zadań związanych z międzynarodową współpracą gospodarczą), a także Polska Agencja Nadzoru Audytowego (dostęp do danych z sprawozdań finansowych w Centralnym Rejestrze Danych Podatkowych). Są to zmiany raczej techniczne, ale wpisują się w trend większej transparentności i współdziałania instytucji.
Jak widać, nowelizacja Ordynacji podatkowej od 2026 r. jest bardzo szeroka. Dla przedsiębiorców i biur rachunkowych kluczowe jest, że wiele procedur stanie się przyjaźniejszych i prostszych – mniej papierologii (np. przy zwrotach nadpłat czy zgłoszeniach ZAW-NR), szybsza komunikacja (e-doręczenia, zdalne przesłuchania), większa pewność końca sporu (reforma przedawnienia) oraz mniejsze ryzyko kar za niezamierzone błędy. Jednocześnie fiskus zyska klarowniejsze narzędzia, by egzekwować podatki tam, gdzie faktycznie dochodzi do nadużyć (poważne oszustwa, ukryte dochody). Bilans zmian wydaje się więc korzystny z punktu widzenia relacji urząd–podatnik, co było zresztą oficjalnym celem tej noweli.
W kolejnym punkcie przyjrzymy się, jakie inne zmiany podatkowe w 2026 r. – poza Ordynacją – czekają jeszcze przedsiębiorców.
Inne planowane zmiany podatkowe w 2026 r.
Rok 2026 przyniesie nie tylko rewolucję w Ordynacji podatkowej, ale także kilka innych istotnych nowości w przepisach podatkowych i około-podatkowych. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich, o których warto wiedzieć z wyprzedzeniem:
Reforma składki zdrowotnej dla przedsiębiorców
Choć składka na ubezpieczenie zdrowotne to technicznie nie podatek, dla osób prowadzących działalność gospodarczą jest ona obowiązkowym obciążeniem powiązanym z podatkami dochodowymi. Dlatego warto odnotować, że od 1 stycznia 2026 r. wejdą w życie znaczące zmiany w zasadach obliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Rząd przyjął już projekt ustawy w tej sprawie (oznaczony jako UD165), który przewiduje wprowadzenie niższych, ryczałtowych składek dla mniejszych dochodów oraz dodatkowych składek od wyższych dochodów. W skrócie nowe zasady będą następujące:
Dla przedsiębiorców na skali podatkowej lub podatku liniowym: Co miesiąc zapłacą 9% składki od 75% minimalnego wynagrodzenia. Natomiast jeśli ich dochód miesięczny przekroczy 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, to od nadwyżki ponad ten próg naliczana będzie dodatkowa składka zdrowotna w wysokości 4,9%. Przykładowo, przy dochodzie rzędu 2-krotności przeciętnej pensji, zapłacą składkę 9% od 75% minimalnej płacy plus 4,9% od tego, co powyżej 1,5× średniej krajowej. Zlikwidowana zostanie także możliwość odliczania części zapłaconych składek od podatku dochodowego – obecnie liniowcy mogą odliczyć część składki (do określonego limitu), po zmianie już nie będą mogli.
Dla przedsiębiorców na ryczałcie ewidencjonowanym: Analogicznie, podstawowa miesięczna składka wyniesie 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia. Jeśli jednak przychody firmy przekroczą 3-krotność przeciętnego wynagrodzenia, nadwyżka ponad ten pułap zostanie obciążona dodatkową składką 3,5%. Również ryczałtowcy utracą prawo do odliczenia zapłaconych składek zdrowotnych od przychodu (co dotąd mogli częściowo robić).
Dla przedsiębiorców na karcie podatkowej (oraz współpracowników): Tu system będzie najprostszy – stała składka 9% od 75% minimalnej pensji miesięcznie, bez progów dochodowych. Tak jak wyżej, odliczenie tej składki od podatku nie będzie możliwe
Rząd argumentuje, że nowe zasady mają obniżyć obciążenia quasi-podatkowe dla najmniejszych firm, a zarazem uczynić system bardziej sprawiedliwym. Obecnie przedsiębiorcy o bardzo niskich dochodach płacą stosunkowo wysoką składkę (bo liczona od 100% minimalnej płacy, niezależnie od realnego dochodu), co bywało krytykowane. Od 2026 r. ponad 2,5 mln przedsiębiorców ma skorzystać na niższej składce minimalnej, co da im oszczędność nawet do ok. 100 zł miesięcznie jeśli notują straty lub minimalne zyski. Budżet państwa zrekompensuje NFZ utratę części wpływów (szacunkowy koszt reformy to ok. 4,6 mld zł rocznie). Jednocześnie firmy o bardzo wysokich dochodach dołożą trochę więcej (dodatkowe 4,9% od nadwyżki), co jednak w praktyce i tak nie przewyższy tego, co płacą obecnie na skali (bo dziś na skali całe 9% jest od pełnego dochodu bez górnego limitu). W efekcie można powiedzieć, że zmiany podatkowe w 2026 r. w zakresie składki zdrowotnej ulgowią drobnym przedsiębiorcom, nieco ujednolicając obciążenia niezależnie od formy opodatkowania. Według ekspertów podatkowych reforma ta to krok w dobrą stronę – niższa składka ryczałtowa od 75% minimalnej pensji zmniejszy koszty prowadzenia firmy przy niższych dochodach, co poprawi płynność finansową wielu mikroprzedsiębiorstw.
(Uwaga: Zmiany w składce zdrowotnej zaczną obowiązywać od 2026 r., natomiast już od 2025 r. przewidziano pierwszy etap reformy – m.in. obniżenie minimalnej podstawy składki do 75% płacy minimalnej oraz wyłączenie ze składki przychodów ze sprzedaży firmowych środków trwałych. Pamiętaj więc, że częściowo ulgowe rozwiązania wejdą wcześniej, ale pełny dwuczęściowy system zacznie działać od roku 2026.).
KSeF – obowiązkowe e-faktury od 2026 roku
KSeF czyli Krajowy System e-Faktur, to platforma Ministerstwa Finansów do wystawiania i odbierania faktur ustrukturyzowanych. Wprowadzanie obowiązkowych e-faktur B2B w Polsce było już kilkukrotnie odkładane, ale ostatecznie termin ten został ustalony na rok 2026. Zmiany podatkowe w 2026 r. w VAT będą więc rewolucyjne dla wszystkich przedsiębiorców wystawiających faktury sprzedaży.
Zgodnie z przyjętą ustawą z 9 maja 2024 r. o odroczeniu wdrożenia KSeF, obowiązek korzystania z e-faktur obejmie firmy etapowo:
Od 1 lutego 2026 r. – dla dużych przedsiębiorców, których roczny obrót przekroczył 200 mln zł w 2025 r. (czyli de facto dla największych podmiotów).
Od 1 kwietnia 2026 r. – dla wszystkich pozostałych przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą (bez względu na wielkość).
Oznacza to, że od tych dat wszystkie faktury sprzedaży między firmami (B2B) będą musiały być wystawiane i odbierane w formie ustrukturyzowanej za pośrednictwem systemu KSeF. Tradycyjne faktury papierowe czy PDF przestaną mieć moc prawną w obrocie gospodarczym – zastąpi je specjalny xml przesyłany do centralnej bazy Ministerstwa Finansów, gdzie otrzyma unikalny numer identyfikacyjny (tzw. kod KSeF). W praktyce firmy będą wystawiać faktury za pomocą swoich programów księgowych połączonych z API KSeF lub korzystać z aplikacji udostępnionej przez MF.
Co ta zmiana oznacza dla przedsiębiorców?
Przede wszystkim konieczność dostosowania systemów finansowo-księgowych i przeszkolenia personelu w obsłudze e-faktur. Dla klientów biur rachunkowych korzystających z popularnych programów do fakturowania może to być stosunkowo płynne – wielu dostawców oprogramowania już przygotowało integracje z KSeF. Dla mniejszych firm, które dotąd wystawiały faktury np. w Excelu lub ręcznie, będzie to większa zmiana wymagająca wdrożenia nowych narzędzi.
Z punktu widzenia korzyści: KSeF ma zapewnić szybszy obieg faktur, automatyzację księgowania i uproszczenie rozliczeń VAT. Faktury będą od razu dostępne dla obu stron i skarbówki, co zlikwiduje problem zaginionych dokumentów i przyspieszy ewentualne zwroty VAT (MF obiecuje krótszy termin zwrotu przy korzystaniu z KSeF). Dla biur rachunkowych obowiązkowy KSeF oznacza również ułatwienie – będą mogły pobierać faktury sprzedaży klientów bezpośrednio z systemu (koniec z gonieniem za dokumentami).
Warto podkreślić, że Polska dołącza tą reformą do wąskiego grona państw UE wprowadzających powszechne e-fakturowanie w transakcjach komercyjnych. Jak wynika z decyzji Rady UE, Polska dostała zgodę na ten obowiązek do 2028 r. w ramach programu walki z luką VAT. Zmiany podatkowe w 2026 r. związane z KSeF są więc pewne i nieuniknione – firmy już teraz powinny się przygotować, aby od lutego/kwietnia 2026 móc legalnie dokumentować sprzedaż. Za nieprzestrzeganie obowiązku e-fakturowania przewidziano kary (po okresie przejściowym), dlatego tym bardziej lepiej wdrożyć KSeF na czas.
Elektroniczna Księga Przychodów i Rozchodów (PKPiR) od 2026 r.
Kolejna zmiana ważna dla małych i średnich firm to elektronizacja księgowości podatkowej. Od 2026 r. podatkowa księga przychodów i rozchodów (PKPiR) – prowadzona przez przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych lub liniowo – będzie musiała być prowadzona wyłącznie w formie elektronicznej. Co więcej, po zakończeniu roku podatkowego podatnik będzie zobowiązany przesłać plik z taką księgą do urzędu skarbowego(do właściwego naczelnika US) najpóźniej w terminie złożenia rocznego zeznania PIT. Wynika to ze zmiany art. 24a ust. 7 ustawy o PIT, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 r.. Mówiąc prościej: księga przychodów i rozchodów 2026 musi być elektroniczna i po zamknięciu roku zostanie wysłana do skarbówki jako ewidencja JPK.
Ministerstwo Finansów przygotowało już projekt nowego rozporządzenia określającego wzór i sposób prowadzenia PKPiR dostosowany do tych wymogów. W projekcie przewidziano 15 istotnych zmian w porównaniu z dotychczasowymi przepisami, w tym nowy wzór księgi z dodatkowymi kolumnami. Między innymi pojawią się kolumny pozwalające ujmować w księdze numer identyfikacyjny e-Faktury z KSeF oraz inne informacje potrzebne w zautomatyzowanej weryfikacji rozliczeń. Zmianie ulegną też terminy dokonywania wpisów czy zasady korygowania zapisów – wszystko to ma być opisane w nowym rozporządzeniu Ministra Finansów, które powinno być finalnie opublikowane przed końcem 2025 r.
Dla przedsiębiorców prowadzących PKPiR (a także dla biur rachunkowych, które im tę księgę prowadzą) zmiana ta oznacza, że koniec z papierową księgą lub excelem – konieczne będzie korzystanie z programu księgowego. W praktyce większość firm już dziś używa do KPiR programów komputerowych, ale nowością będzie obowiązek przekazania księgi do US. Nastąpi to raz do roku (po zakończeniu roku, do 30 kwietnia w przypadku osób fizycznych) – prawdopodobnie w formie nowego Jednolitego Pliku Kontrolnego, być może nazwanego JPK_KPIR. Analogiczny obowiązek od 2025 r. wprowadzono dla ksiąg rachunkowych (JPK_KR) i ewidencji środków trwałych, więc PKPiR jest kolejnym etapem uszczelniania i cyfryzacji systemu. Urząd skarbowy otrzyma dane z księgi od razu, co może posłużyć do szybszej analizy ryzyka (np. typowanie do kontroli) lub ułatwi ewentualne czynności sprawdzające.
Plusy dla przedsiębiorcy: elektroniczna księga to mniejsze ryzyko błędów rachunkowych, a przekazanie jej fiskusowi może ograniczyć liczbę żądanych wyjaśnień (skoro organ sam może wyczytać z księgi potrzebne informacje). Minusy:kolejny obowiązek sprawozdawczy i konieczność zachowania zgodności systemów z wymaganym formatem pliku. Niemniej jednak kierunek jest jasno określony – pełna cyfryzacja rozliczeń podatkowych – i ta zmiana wpisuje się w ten trend. Biura rachunkowe z pewnością przygotują swoich klientów na nowe zasady, by zmiany podatkowe w 2026 r.przebiegły sprawnie. Warto już w 2025 r. upewnić się, że wykorzystywane oprogramowanie księgowe będzie miało funkcję generowania i wysyłki ewidencji KPiR zgodnie z nowymi wymogami.
Pozostałe zmiany w księgowości dla firm czekające nas w 2026 r.
Poza wyżej wymienionymi, od 2026 r. wejdzie w życie także kilka pomniejszych zmian, które mogą dotyczyć niektórych przedsiębiorców:
Ujednolicenie stawek akcyzy na e-papierosy i wyroby nowatorskie: Zgodnie z wcześniejszym harmonogramem, 1 marca 2026 r. planowana jest kolejna podwyżka akcyzy na płyny do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie (podgrzewany tytoń) – to kontynuacja stopniowego wzrostu akcyzy w latach 2023–2027. Firmy z branży tytoniowej powinny uwzględnić te podwyżki w swoich strategiach cenowych.
Zmiany w przepisach o VAT i CIT wynikające z dostosowań unijnych: W pakiecie nowelizacji Ordynacji znalazły się też drobne korekty ustaw o VAT, PIT i CIT. Dotyczą one m.in. definicji niektórych pojęć (np. trudnych do wyceny wartości niematerialnych na potrzeby cen transferowych) czy dostosowania do unijnych dyrektyw. Przykładowo, w VAT mogą wejść zmiany upraszczające rozliczenia dla małych firm (tzw. procedura SME – Small Enterprise Scheme od 2025 r., z wpływem na 2026) albo zmiany stawek w ramach porządkowania matrycy VAT. W CIT od 2026 r. warto pamiętać o kontynuacji wdrażania globalnego podatku minimalnego (15% dla dużych korporacji, tzw. Pillar Two) – jednak typowy polski przedsiębiorca z sektora MŚP nie odczuje bezpośrednio tych globalnych inicjatyw.
Podatek od dużych korporacji cyfrowych (tzw. podatek cyfrowy): Rząd wspomina o planach wprowadzenia daniny od wielkich firm technologicznych działających na polskim rynku cyfrowym, co mogłoby zwiększyć dochody budżetu o ok. 4–6 mld zł rocznie. Na razie brak jednak szczegółów i pewności, czy wejdzie to w życie akurat w 2026 r. Warto śledzić ten temat, choć ma on znaczenie głównie dla międzynarodowych gigantów, a nie krajowych MŚP.
Na zakończenie, warto podkreślić, że zmiany podatkowe w 2026 r. są wyjątkowo liczne i dotykają wielu sfer – od zasad prowadzenia działalności (składki ZUS, fakturowanie, księgowość) po relacje z fiskusem (Ordynacja, kontrola, kary). Dla przedsiębiorców i biur rachunkowych kluczowe jest dobre przygotowanie się do tych nowości. Podsumujmy najważniejsze praktyczne skutki:
Większa pewność prawa: ograniczenie możliwości przedłużania przedawnienia podatków sprawi, że po 5 (czy 6) latach zamkniemy dany rok podatkowy bez widma zaległości. To poprawi komfort prowadzenia biznesu.
Mniej uciążliwe formalności: automatyczne zwroty nadpłat z korekt, brak zbędnych wniosków i procedur (MDR-2, wewnętrzne regulaminy), możliwość załatwienia wielu spraw online lub przez pełnomocnika – wszystko to oszczędzi czas przedsiębiorcom.
Nowe obowiązki cyfrowe: konieczność wystawiania e-faktur w KSeF i prowadzenia elektronicznej KPiR to zmiany, które wymagają wcześniejszego wdrożenia odpowiednich narzędzi. Warto już teraz skonsultować się z dostawcą oprogramowania księgowego, by zdążyć na czas. Biura rachunkowe Tax Safe na pewno pomogą swoim klientom płynnie przejść na e-fakturowanie i elektroniczną księgę.
Ulgi i korzyści finansowe: niższa efektywna składka zdrowotna dla małych dochodów obniży klin podatkowy, a możliwość wcześniejszego umorzenia podatku czy zapłaty przez osoby trzecie ułatwi życie tym w trudnej sytuacji. Z kolei uproszczenia w MDR i niższe kary zmniejszają ryzyko dotkliwych sankcji za nieświadome błędy.
Zmiany podatkowe w 2026 r. – Podsumowanie
Zmiany podatkowe w 2026 r. są rozległe, ale przy odpowiednim przygotowaniu mogą okazać się krokiem w stronę prostszego i bardziej przewidywalnego systemu podatkowego. Dla przedsiębiorców ważne jest, by wcześnie się z nimi zapoznać i dostosować swoje działania – tak, aby 1 stycznia 2026 r. nie przyniósł niemiłych niespodzianek, lecz był startem do działania w nowych, lepszych warunkach. W razie wątpliwości warto sięgać po opinie ekspertów podatkowych i korzystać z wiedzy zaufanego biura rachunkowego, które przeprowadzi przez nadchodzące zmiany bezpiecznie. Biuro rachunkowe Tax Safe będzie na bieżąco informować o postępach legislacyjnych i służyć pomocą we wdrażaniu nowych przepisów, by nasi klienci mogli skupić się na rozwoju swojego biznesu, a nie na skomplikowanych paragrafach.
Zmiany podatkowe w 2026 r. – przegląd najważniejszych nowych przepisów
28 marca 2025 r. opublikowano projekt obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej oraz kilkunastu innych ustaw podatkowych, który przewiduje ponad 50 modyfikacji mających wejść w życie od 1 stycznia 2026 r.
Celem zmian – jak informuje Ministerstwo Finansów – jest poprawa relacji między podatnikami a organami podatkowymi, zwiększenie efektywności administracji skarbowej oraz doprecyzowanie przepisów budzących wątpliwości. Poniżej omawiamy zmiany podatkowe w 2026 r., które będą istotne dla przedsiębiorców i klientów biur rachunkowych. Unikamy skomplikowanego żargonu prawniczego, tłumacząc prostym językiem najważniejsze aspekty nowych regulacji i ich skutki.
Zmiany podatkowe w 2026 r. – Spis treści:
Ordynacja podatkowa – kluczowe zmiany podatkowe w 2026 r.
Nowelizacja Ordynacji podatkowej od 2026 r. wprowadza szereg zmian w procedurach podatkowych. Obejmują one m.in. zasady przedawnienia podatków, ulgi w zapłacie i umarzaniu zaległości, zwroty nadpłat oraz obowiązki raportowania schematów podatkowych (MDR). Łącznie projekt zawiera ponad 50 propozycji – poniżej opisujemy te najbardziej odczuwalne dla przedsiębiorców (część z nich to korzystne uproszczenia, choć nie wszystkie rozwiązania są jednoznacznie pro-podatnicze.
Przedawnienie zobowiązań podatkowych – koniec sztucznego wydłużania
Jednym z najważniejszych obszarów zmian jest przedawnienie zobowiązań podatkowych. Standardowo podatki przedawniają się z upływem 5 lat, jednak w praktyce fiskus często wydłużał ten okres, inicjując postępowania karne skarbowe (KKS) w błahych sprawach tylko po to, by zawiesić bieg terminu przedawnienia
Przedsiębiorcy od lat domagali się ukrócenia tych nadużyć. Nowe zmiany podatkowe w 2026 r. odpowiadają na te postulaty:
Podsumowując, pakiet zmian w przedawnieniu z jednej strony chroni podatników przed nadużyciami fiskusa (trudniej będzie sztucznie wydłużyć przedawnienie błahymi sprawami), a z drugiej strony zabezpiecza interes budżetu (niektóre terminy wydłużą się w uzasadnionych sytuacjach, by urząd zdążył zareagować). Dla przedsiębiorców oznacza to większą pewność co do zamknięcia starych spraw podatkowych – po upływie określonego czasu będą mogli odetchnąć, że dany rok jest już „bezpieczny”.
Ułatwienia w zapłacie podatku i zwrocie nadpłat
Kolejne korzystne zmiany podatkowe w 2026 r. dotyczą ułatwień w regulowaniu zobowiązań i odzyskiwaniu nadpłat:
Schematy podatkowe (MDR) – mniej raportowania, większa ochrona tajemnicy
Ordynacja podatkowa reguluje też tzw. MDR, czyli obowiązek raportowania schematów podatkowych (szczególnie tych agresywnych optymalizacji) do Szefa KAS. Zmiany podatkowe w 2026 r. znacznie ograniczą obowiązki MDR, co jest dobrą wiadomością dla firm i doradców:
Wszystkie powyższe modyfikacje mają jeden cel: odciążenie przedsiębiorców od nadmiaru obowiązków i stresu związanego z raportowaniem MDR. Jak podkreślono w uzasadnieniu projektu, po dwóch latach działania nowych zasad rząd oceni, czy dalsze raportowanie schematów krajowych ma sens z punktu widzenia wartości dodanej dla skarbówki. Możliwe więc, że w przyszłości pójdziemy krok dalej. Na razie jednak już od 2026 r. zmiany podatkowe w 2026 r. w zakresie MDR przyniosą wyraźne zmniejszenie biurokracji i większą pewność prawa dla firm korzystających z legalnej optymalizacji.
Inne zmiany proceduralne i prawa podatnika w 2026 r.
Nowelizacja Ordynacji podatkowej od 2026 r. zawiera również szereg drobniejszych usprawnień proceduralnych, które w sumie mogą znacząco ułatwić życie podatnikom oraz ich pełnomocnikom:
Jak widać, nowelizacja Ordynacji podatkowej od 2026 r. jest bardzo szeroka. Dla przedsiębiorców i biur rachunkowych kluczowe jest, że wiele procedur stanie się przyjaźniejszych i prostszych – mniej papierologii (np. przy zwrotach nadpłat czy zgłoszeniach ZAW-NR), szybsza komunikacja (e-doręczenia, zdalne przesłuchania), większa pewność końca sporu (reforma przedawnienia) oraz mniejsze ryzyko kar za niezamierzone błędy. Jednocześnie fiskus zyska klarowniejsze narzędzia, by egzekwować podatki tam, gdzie faktycznie dochodzi do nadużyć (poważne oszustwa, ukryte dochody). Bilans zmian wydaje się więc korzystny z punktu widzenia relacji urząd–podatnik, co było zresztą oficjalnym celem tej noweli.
W kolejnym punkcie przyjrzymy się, jakie inne zmiany podatkowe w 2026 r. – poza Ordynacją – czekają jeszcze przedsiębiorców.
Inne planowane zmiany podatkowe w 2026 r.
Rok 2026 przyniesie nie tylko rewolucję w Ordynacji podatkowej, ale także kilka innych istotnych nowości w przepisach podatkowych i około-podatkowych. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich, o których warto wiedzieć z wyprzedzeniem:
Reforma składki zdrowotnej dla przedsiębiorców
Choć składka na ubezpieczenie zdrowotne to technicznie nie podatek, dla osób prowadzących działalność gospodarczą jest ona obowiązkowym obciążeniem powiązanym z podatkami dochodowymi. Dlatego warto odnotować, że od 1 stycznia 2026 r. wejdą w życie znaczące zmiany w zasadach obliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Rząd przyjął już projekt ustawy w tej sprawie (oznaczony jako UD165), który przewiduje wprowadzenie niższych, ryczałtowych składek dla mniejszych dochodów oraz dodatkowych składek od wyższych dochodów. W skrócie nowe zasady będą następujące:
Rząd argumentuje, że nowe zasady mają obniżyć obciążenia quasi-podatkowe dla najmniejszych firm, a zarazem uczynić system bardziej sprawiedliwym. Obecnie przedsiębiorcy o bardzo niskich dochodach płacą stosunkowo wysoką składkę (bo liczona od 100% minimalnej płacy, niezależnie od realnego dochodu), co bywało krytykowane. Od 2026 r. ponad 2,5 mln przedsiębiorców ma skorzystać na niższej składce minimalnej, co da im oszczędność nawet do ok. 100 zł miesięcznie jeśli notują straty lub minimalne zyski. Budżet państwa zrekompensuje NFZ utratę części wpływów (szacunkowy koszt reformy to ok. 4,6 mld zł rocznie). Jednocześnie firmy o bardzo wysokich dochodach dołożą trochę więcej (dodatkowe 4,9% od nadwyżki), co jednak w praktyce i tak nie przewyższy tego, co płacą obecnie na skali (bo dziś na skali całe 9% jest od pełnego dochodu bez górnego limitu). W efekcie można powiedzieć, że zmiany podatkowe w 2026 r. w zakresie składki zdrowotnej ulgowią drobnym przedsiębiorcom, nieco ujednolicając obciążenia niezależnie od formy opodatkowania. Według ekspertów podatkowych reforma ta to krok w dobrą stronę – niższa składka ryczałtowa od 75% minimalnej pensji zmniejszy koszty prowadzenia firmy przy niższych dochodach, co poprawi płynność finansową wielu mikroprzedsiębiorstw.
(Uwaga: Zmiany w składce zdrowotnej zaczną obowiązywać od 2026 r., natomiast już od 2025 r. przewidziano pierwszy etap reformy – m.in. obniżenie minimalnej podstawy składki do 75% płacy minimalnej oraz wyłączenie ze składki przychodów ze sprzedaży firmowych środków trwałych. Pamiętaj więc, że częściowo ulgowe rozwiązania wejdą wcześniej, ale pełny dwuczęściowy system zacznie działać od roku 2026.).
KSeF – obowiązkowe e-faktury od 2026 roku
KSeF czyli Krajowy System e-Faktur, to platforma Ministerstwa Finansów do wystawiania i odbierania faktur ustrukturyzowanych. Wprowadzanie obowiązkowych e-faktur B2B w Polsce było już kilkukrotnie odkładane, ale ostatecznie termin ten został ustalony na rok 2026. Zmiany podatkowe w 2026 r. w VAT będą więc rewolucyjne dla wszystkich przedsiębiorców wystawiających faktury sprzedaży.
Zgodnie z przyjętą ustawą z 9 maja 2024 r. o odroczeniu wdrożenia KSeF, obowiązek korzystania z e-faktur obejmie firmy etapowo:
Oznacza to, że od tych dat wszystkie faktury sprzedaży między firmami (B2B) będą musiały być wystawiane i odbierane w formie ustrukturyzowanej za pośrednictwem systemu KSeF. Tradycyjne faktury papierowe czy PDF przestaną mieć moc prawną w obrocie gospodarczym – zastąpi je specjalny xml przesyłany do centralnej bazy Ministerstwa Finansów, gdzie otrzyma unikalny numer identyfikacyjny (tzw. kod KSeF). W praktyce firmy będą wystawiać faktury za pomocą swoich programów księgowych połączonych z API KSeF lub korzystać z aplikacji udostępnionej przez MF.
Co ta zmiana oznacza dla przedsiębiorców?
Przede wszystkim konieczność dostosowania systemów finansowo-księgowych i przeszkolenia personelu w obsłudze e-faktur. Dla klientów biur rachunkowych korzystających z popularnych programów do fakturowania może to być stosunkowo płynne – wielu dostawców oprogramowania już przygotowało integracje z KSeF. Dla mniejszych firm, które dotąd wystawiały faktury np. w Excelu lub ręcznie, będzie to większa zmiana wymagająca wdrożenia nowych narzędzi.
Z punktu widzenia korzyści: KSeF ma zapewnić szybszy obieg faktur, automatyzację księgowania i uproszczenie rozliczeń VAT. Faktury będą od razu dostępne dla obu stron i skarbówki, co zlikwiduje problem zaginionych dokumentów i przyspieszy ewentualne zwroty VAT (MF obiecuje krótszy termin zwrotu przy korzystaniu z KSeF). Dla biur rachunkowych obowiązkowy KSeF oznacza również ułatwienie – będą mogły pobierać faktury sprzedaży klientów bezpośrednio z systemu (koniec z gonieniem za dokumentami).
Warto podkreślić, że Polska dołącza tą reformą do wąskiego grona państw UE wprowadzających powszechne e-fakturowanie w transakcjach komercyjnych. Jak wynika z decyzji Rady UE, Polska dostała zgodę na ten obowiązek do 2028 r. w ramach programu walki z luką VAT. Zmiany podatkowe w 2026 r. związane z KSeF są więc pewne i nieuniknione – firmy już teraz powinny się przygotować, aby od lutego/kwietnia 2026 móc legalnie dokumentować sprzedaż. Za nieprzestrzeganie obowiązku e-fakturowania przewidziano kary (po okresie przejściowym), dlatego tym bardziej lepiej wdrożyć KSeF na czas.
Elektroniczna Księga Przychodów i Rozchodów (PKPiR) od 2026 r.
Kolejna zmiana ważna dla małych i średnich firm to elektronizacja księgowości podatkowej. Od 2026 r. podatkowa księga przychodów i rozchodów (PKPiR) – prowadzona przez przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych lub liniowo – będzie musiała być prowadzona wyłącznie w formie elektronicznej. Co więcej, po zakończeniu roku podatkowego podatnik będzie zobowiązany przesłać plik z taką księgą do urzędu skarbowego(do właściwego naczelnika US) najpóźniej w terminie złożenia rocznego zeznania PIT. Wynika to ze zmiany art. 24a ust. 7 ustawy o PIT, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 r.. Mówiąc prościej: księga przychodów i rozchodów 2026 musi być elektroniczna i po zamknięciu roku zostanie wysłana do skarbówki jako ewidencja JPK.
Ministerstwo Finansów przygotowało już projekt nowego rozporządzenia określającego wzór i sposób prowadzenia PKPiR dostosowany do tych wymogów. W projekcie przewidziano 15 istotnych zmian w porównaniu z dotychczasowymi przepisami, w tym nowy wzór księgi z dodatkowymi kolumnami. Między innymi pojawią się kolumny pozwalające ujmować w księdze numer identyfikacyjny e-Faktury z KSeF oraz inne informacje potrzebne w zautomatyzowanej weryfikacji rozliczeń. Zmianie ulegną też terminy dokonywania wpisów czy zasady korygowania zapisów – wszystko to ma być opisane w nowym rozporządzeniu Ministra Finansów, które powinno być finalnie opublikowane przed końcem 2025 r.
Dla przedsiębiorców prowadzących PKPiR (a także dla biur rachunkowych, które im tę księgę prowadzą) zmiana ta oznacza, że koniec z papierową księgą lub excelem – konieczne będzie korzystanie z programu księgowego. W praktyce większość firm już dziś używa do KPiR programów komputerowych, ale nowością będzie obowiązek przekazania księgi do US. Nastąpi to raz do roku (po zakończeniu roku, do 30 kwietnia w przypadku osób fizycznych) – prawdopodobnie w formie nowego Jednolitego Pliku Kontrolnego, być może nazwanego JPK_KPIR. Analogiczny obowiązek od 2025 r. wprowadzono dla ksiąg rachunkowych (JPK_KR) i ewidencji środków trwałych, więc PKPiR jest kolejnym etapem uszczelniania i cyfryzacji systemu. Urząd skarbowy otrzyma dane z księgi od razu, co może posłużyć do szybszej analizy ryzyka (np. typowanie do kontroli) lub ułatwi ewentualne czynności sprawdzające.
Plusy dla przedsiębiorcy: elektroniczna księga to mniejsze ryzyko błędów rachunkowych, a przekazanie jej fiskusowi może ograniczyć liczbę żądanych wyjaśnień (skoro organ sam może wyczytać z księgi potrzebne informacje). Minusy:kolejny obowiązek sprawozdawczy i konieczność zachowania zgodności systemów z wymaganym formatem pliku. Niemniej jednak kierunek jest jasno określony – pełna cyfryzacja rozliczeń podatkowych – i ta zmiana wpisuje się w ten trend. Biura rachunkowe z pewnością przygotują swoich klientów na nowe zasady, by zmiany podatkowe w 2026 r.przebiegły sprawnie. Warto już w 2025 r. upewnić się, że wykorzystywane oprogramowanie księgowe będzie miało funkcję generowania i wysyłki ewidencji KPiR zgodnie z nowymi wymogami.
Pozostałe zmiany w księgowości dla firm czekające nas w 2026 r.
Poza wyżej wymienionymi, od 2026 r. wejdzie w życie także kilka pomniejszych zmian, które mogą dotyczyć niektórych przedsiębiorców:
Na zakończenie, warto podkreślić, że zmiany podatkowe w 2026 r. są wyjątkowo liczne i dotykają wielu sfer – od zasad prowadzenia działalności (składki ZUS, fakturowanie, księgowość) po relacje z fiskusem (Ordynacja, kontrola, kary). Dla przedsiębiorców i biur rachunkowych kluczowe jest dobre przygotowanie się do tych nowości. Podsumujmy najważniejsze praktyczne skutki:
Zmiany podatkowe w 2026 r. – Podsumowanie
Zmiany podatkowe w 2026 r. są rozległe, ale przy odpowiednim przygotowaniu mogą okazać się krokiem w stronę prostszego i bardziej przewidywalnego systemu podatkowego. Dla przedsiębiorców ważne jest, by wcześnie się z nimi zapoznać i dostosować swoje działania – tak, aby 1 stycznia 2026 r. nie przyniósł niemiłych niespodzianek, lecz był startem do działania w nowych, lepszych warunkach. W razie wątpliwości warto sięgać po opinie ekspertów podatkowych i korzystać z wiedzy zaufanego biura rachunkowego, które przeprowadzi przez nadchodzące zmiany bezpiecznie. Biuro rachunkowe Tax Safe będzie na bieżąco informować o postępach legislacyjnych i służyć pomocą we wdrażaniu nowych przepisów, by nasi klienci mogli skupić się na rozwoju swojego biznesu, a nie na skomplikowanych paragrafach.